Η συστημική αναπαράσταση είναι μια βιωματική ψυχοθεραπευτική μέθοδος που συνήθως γίνεται σε ανοιχτή ομάδα ατόμων. Ιδρυτής της μεθόδου είναι ο Γερμανός ψυχοθεραπευτής Bert Hellinger.
Ο Bert Hellinger εργάσθηκε για χρόνια ως ιεραπόστολος στην Αφρική, διεύθυνε θεραπευτικά συστήματα σχολείων στις φυλές των Ζουλού. Μέσα από τη δράση του παρατήρησε πώς οι διάφορες φυλές επιλύαν τα προβλήματά τους στήνοντας τα ως θεατρικά δρώμενα. Βλέποντας έτσι την δυναμική τους, σε συνδυασμό με τις γνώσεις που είχε αποκτήσει και τις σπουδές του στην ψυχοθεραπεία, ψυχανάλυση, Gestalt, NLP και άλλες εκπαιδεύσεις ίδρυσε στις αρχές της δεκαετίας του ΄80 τη μέθοδο της συστημικής αναπαράστασης.
Αυτή η ψυχοθεραπευτική μέθοδος βασίζεται στο γεγονός ότι όλοι μας συνδεόμαστε στενά με κάποια συστήματα, όπως οικογενειακά, προσωπικά, επαγγελματικά, χωροταξικά κλπ. Από τα συστήματα αυτά επηρεαζόμαστε και με τη σειρά μας τα επηρεάζουμε και εμείς. Αν δηλαδή σε κάποια οικογένεια έχει αποκλειστεί ένα άτομο για ηθικούς λόγους, για την γέννηση ενός παιδιού εκτός γάμου για παράδειγμα, ή για λόγους υγείας, αν υπήρξε δηλαδή εγκλεισμός κάποιου ατόμου σε ψυχιατρική κλινική, επέρχεται μια ανισορροπία σε όλο το οικογενειακό σύστημα, διότι αυτό το μέλος έχει αποκλειστεί από την οικογένεια. Αυτό είναι ένα από τα πολλά παραδείγματα τα οποία επιφέρουν ανισορροπία σε κάποιο οικογενειακό σύστημα. Η ανισορροπία αυτή μεταφέρεται αυτομάτως και στις επόμενες γενιές. Πολύ συχνά παρατηρούμε να επαναλαμβάνεται το ίδιο μοτίβο στην προσωπική μας ζωή ή στην επαγγελματική μας και δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι φταίει, τι κάνουμε λάθος.
Μια σημαντική άποψη του Bert Hellinger είναι ότι κάθε οικογενειακό σύστημα έχει συνείδηση που απαιτεί όλα τα μέλη να είναι συνδεδεμένα και να τιμούνται με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Εάν κάποιος στο σύστημα δεν τιμηθεί σωστά, τότε τα νεότερα μέλη, λόγω αγάπης ή ανάγκης να ανήκουν κάπου μπορεί να εμπλακούν με τους προγόνους τους, ιδιαίτερα με εκείνους που έχουν αποκλειστεί, ξεχαστεί, απομακρυνθεί ή έχουν βιώσει ένα βαρύ τραύμα. Ασυνείδητα δημιουργούνται εμπλοκές οι οποίες είναι πίσω από πολλά θέματα που αποκαλύπτονται στις συστημικές αναπαραστάσεις.
Ο Bert Hellinger αρχικά επικεντρώθηκε σε οικογενειακά συστήματα για να αποκαλύψει τις βαθύτερες δυνάμεις που επηρεάζουν ασυνείδητα τις σκέψεις, τις συμπεριφορές και τις συναισθηματικές εμπειρίες από γενιά σε γενιά. Οι δεσμοί της οικογένειας δημιουργούν ένα μοντέλο οικογενειακού συστήματος για να αποκαλύψουν και να μεταμορφώσουν τα κρυμμένα μοτίβα που είναι δύσκολο να κατανοηθούν και να μετασχηματιστούν.
Στην συστημική αναπαράσταση δημιουργούμε ένα μοντέλο συστήματος με εκπροσώπους. Οι συμμετέχοντες επιλέγονται να εκπροσωπήσουν μέλη ή στοιχεία της οικογένειας ή του οργανισμού που λειτουργεί ως σύστημα. Σε αυτήν την διαδικασία αποκαλύπτονται κρυφές δυναμικές που έχουν λειτουργήσει μέσα στο σύστημα.
Οι συστημικές αναπαραστάσεις πραγματοποιούνται σε ένα ενεργειακό πεδίο που συνδέει την οικογένεια, τους προγόνους, τα άτομα εκείνα που συνδέονται προσωπικά άλλα και φιλικά μεταξύ τους, γενικά όλη την ανθρωπότητα. Αυτό το πεδίο γνώσης είναι μια συνειδητή ενέργεια στην οποία μπορούμε να εισέλθουμε και να βιώσουμε τα συναισθήματα και τις αισθήσεις που αντιπροσωπεύουν όσοι και όσα εκπροσωπούνται. Σε αυτήν τη διαδικασία αποκαλύπτονται κρυφές δυναμικές που λειτουργούν μέσα στο σύστημα όπως είπαμε και πάρα πάνω, και αντιμετωπίζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να επέλθει ισορροπία σε ολόκληρο το σύστημα και σε κάθε μέλος ξεχωριστά. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας δίνονται λύσεις που μπορούν να απελευθερώσουν τις εμπλοκές και να αποκαταστήσουν την τάξη και την ισορροπία στο σύστημα. Η διαδικασία αυτή, παρέχει στον ενδιαφερόμενο μια νέα οπτική της θέσης του στο σύστημα. Η μέθοδος της συστημικής αναπαράστασης μπορεί να μας βοηθήσει να θεραπεύσουμε ακόμα και τα πιο βαθύτερα τραύματα μας.
Οι εκπρόσωποι σε μια συστημική αναπαράσταση έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες αυτού του συστήματος και κατά τη διάρκεια της, παίρνουν τις βασικές ιδιότητες του ποιος, ή τι αντιπροσωπεύουν και αρχίζουν να αισθάνονται σκέψεις, συναισθήματα και σωματικά συμπτώματα μέσω του πεδίου. Είναι σε θέση να αποκαλύψουν την αλήθεια ακόμη και αν δεν έχουν προηγούμενη γνώση του τι έχει συμβεί ιστορικά.
Οι συστημικές αναπαραστάσεις είναι μια εξέλιξη των ανθρώπινων σχέσεων που μπορούν να αποκαλύψουν την κρυφή δυναμική σε πολλές κοινωνικές ομάδες. Επιπλέον, αυτή η προσέγγιση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την βαθύτερη κατανόηση και επίλυση μεγαλύτερων κοινωνικών, εθνικών, πολιτιστικών, και φυλετικών προβλημάτων, αλλάζοντας τις αντιλήψεις και δημιουργώντας νέες ιδέες αποκαλύπτοντας διάφορες μορφές δράσης.
Συνήθως, αγνοούμε το γεγονός ότι είμαστε διαρκώς σε επαφή με τους πάντες και τα πάντα, αλλά και τα πάντα είναι σε επαφή μαζί μας.
Η μέθοδος της συστημικής αναπαράστασης, μάς οδηγεί να βρούμε την θέση μας απέναντι στη ζωή, να αναγνωρίσουμε την βαθύτερη αγάπη του εαυτού μας, να βιώσουμε την ισορροπία και να νιώσουμε την χαρά και την γαλήνη στην ψυχή μας
